Spółki

Spółka jawna może być atrakcyjną formą dla osób, które prowadzą stabilną działalność gospodarczą a zaczynają dostrzegać potrzebę wdrożenia do działalności członka swojej rodziny, w szczególności w celu zapewnienia kontynuacji rodzinnego biznesu. Jest to bardzo przejrzysta, „jawna” formuła prawna, w szczególności przez to, że wspólnicy spółki jawnej ponoszą pełną odpowiedzialność majtkową. 

Zarazem formuła spółki jawnej, choć nie daje tyle możliwości co spółka z o.o., pozwala już na układanie relacji wewnętrznych w spółce oraz  realizację różnych koncepcji wprowadzenia wspólnika / dziedziczenia / kontynuacji działalności.   

Otoczenie prawne umożliwia dość "gładką" zmianę działalności osoby fizycznej w działalność spółki nie tylko przy zachowaniu ciągłości działalności (z ewentualnym okienkiem inwentaryzacyjnym), ale umocnieniem zaufania klientów i kontrahentów oraz ustabilizowania pozycji rynkowej przez samą tą zmianę.  

Zaletą tej formy prowadzenia działalności są mało sformalizowane zasady jej prowadzenia, w tym m. in.  brak obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych (tj. pod warunkiem  udziału w  spółce wyłącznie osób fizycznych i przychodami do 2.000.000,00 EURO), a także daleko idące odformalizowanie procesu decyzyjnego.

Spółka jawna – w przeciwieństwie do spółki z o.o., spółki akcyjnej czy prostej spółki akcyjnej nie posiada osobowości prawnej. Jednakże w praktyce ustawodawca przyznał jej istotną zdolność prawną, co skutkuje w szczególności tym, że posiada ona własne prawa majątkowe, niezależne od majątku wspólników. Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Spółka jawna nie jest także opodatkowana CIT (podatkiem dochodowym od osób prawnych, chyba że wspólnikiem jest osoba prawna, wówczas w nowym stanie prawnym może dojść do takiego opodatkowania). Zasadniczo jednak wspólnicy traktowani są w sposób zbliżony do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (z podobnymi możliwościami wyboru formy opodatkowania, np. podatek linowy, wg skali podatkowej lub ryczałt ewidencjonowany). Wspólnicy płacą  PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) oraz uiszczają składki ZUS na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Ocena spółki jawnej będzie oczywiście zależała od konkretnej sytuacji przedsiębiorcy. W określonym bowiem układzie może się bowiem okazać, że jest to  odpowiednia formuła, ale także, że bardziej prorozwojową może być np. spółka opodatkowana CIT (który może wynosić 9%). 

Oferujemy kompleksowe konsultacje prawne i podatkowe z uwzględnieniem konkretnej sytuacji przedsiębiorcy, pomagając w wyborze służącym budowaniu stabilnych podstaw rozwoju Twojej firmy.   

Spółka komandytowa to specyficzna konstrukcja prawna, w której występują dwie kategorie wspólników: komplementariusze, odpowiadający za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, oraz komandytariusze, których odpowiedzialność jest ograniczona.

Jej specyfika przekłada się na złożoność regulacji podatkowych. Od 2021 roku, spółka komandytowa została objęta opodatkowaniem CIT. Dotychczas dochody spółki komandytowej były opodatkowane u wspólników w ramach ich PIT (dla osób fizycznych) lub CIT (dla osób prawnych). Obecnie jednak dochodzi do podwójnego opodatkowania podobnie jak w spółce z o.o., najpierw na poziomie spółki, a później u wspólników. Spółka komandytowa opodatkowana jest 19% CIT (lub 9% w przypadku małych podatników). Gdy dochód jest wypłacany wspólnikom jako dywidenda, jest ponownie opodatkowany jako dochód u wspólników. Istnieją jednak mechanizmy zmniejszające obciążenie podatkowe takiej wypłaty.

Dla komplementariusza możliwe jest skorzystanie z mechanizmu odliczenia, który pozwala na odliczenie od podatku części podatku zapłaconego przez spółkę.Dla komandytariusza, część wypłacanej dywidendy jest zwolniona z opodatkowania do kwoty. Istnieją jednak pewne wyjątki, które wykluczają możliwość skorzystania z tego zwolnienia.

Bycie wspólnikiem w spółce komandytowej jest traktowane jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. W związku z tym wspólnik taki opłaca składki ZUS. Polski Ład wprowadził także istotne zmiany w zakresie składek zdrowotnych, którym podlegają  wspólnicy. Przy czym wspólnik spółki komandytowej nie ma możliwości skorzystania z preferencyjnego ZUS-u ani z małego ZUS-u Plus.

Podsumowując, spółka komandytowa konstrukcyjnie nadal jest atrakcyjną formą prowadzenia działalności dla wielu przedsiębiorców. Jednakże, biorąc pod uwagę zmiany w regulacjach podatkowych oraz kwestie związane z ZUS, kluczowe jest dokładne zrozumienie ich skutków i przemyślany wybór tej formy prowdzenia działalności, w sposób dostosowany do potrzeb i okoliczności. 

Niewątpliwą zaletą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest całkowite bezpieczeństwo jej udziałowców (wspólników) w  zakresie odpowiedzialności majątkowej. Spółka z o.o. jest bowiem odrębną od wspólników osobą prawną.  

Z kolei odpowiedzialność członka zarządu jest względnie ograniczona. W celu pociągnięcia go do odpowiedzialności wierzyciel najpierw wykazuje, że egzekucja przeciwko spółce okazała bezskuteczna i wymaga odrębnego postępowania. Ponadto w postępowaniu tym członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności. Ta forma działalności zatem, choć nie eliminuje ryzyka dla członka zarządu, to jednak daje istotny bufor ochronny, który przy zachowaniu staranności może prowadzić także do wyeliminowania odpowiedzialności.

Poważną zaletą tej spółki jest korzystne jej opodatkowanie w przypadku podmiotów do 2 mln EURO przychodu rocznie z podatkiem CIT rzędu 9%. Przy dobrze ułożonej strukturze działalności może to być atrakcyjnym rozwiązaniem (zasadniczo bowiem może także dochodzić do podwójnego opodatkowania: CIT spółki i PIT wspólników). Atutem fiskalnym spółki z o.o. może być również to, że przy określonym układzie wewnętrznym wspólnik nie jest objęty obowiązkiem opłacenia składek ZUS,  także członkowie zarządu mogą być z tego obowiązku zwolnieni. Przy szerszej strukturze majątkowej wspólników możliwe jest także korzystne podatkowo ułożenie relacji z wykorzystaniem tego majątku, o czym zresztą wato pamiętać w każdej formie działalności.

Nie wszyscy wspólnicy muszą także widnieć w jawnym i ogólnodostępnym rejestrze KRS (w którym publikowane są  ważne dane osobowe). W dostępnym online rejestrze KRS zamieszcza się dane wspólników posiadających samodzielnie lub łącznie z innymi co najmniej 10% kapitału zakładowego oraz ilość posiadanych przez tych wspólników udziałów i łączną ich wysokość (art. 38 pkt. 8 lit. c ustawy o KRS). Udziały te nadal mogą mieć jednak istotne funkcjonalne znaczenie.

Przepisy k.s.h. pozwalają sformułować umowę spółki w sposób zabezpieczający interes wspólnika na wypadek jej rozwiązania lub sprzedaży udziałów poprzez ustalenie odpowiedniej do sytuacji metody wyceny majątku spółki. Ta forma daje również szerokie możliwości dość elastycznego układania relacji między wieloma osobami, w tym m. in. pod kątem dziedziczenia, w zakresie sprawowanych w spółce funkcji, włączania do niej innych osób w mniejszym lub większym zakresie czy angażowania inwestycji osób trzecich.

Oferujemy doradztwo i rozwiązania dostosowane do sytuacji. 

Prosta spółka akcyjna (PSA) to w polskim prawie nowa koncepcja spółki kapitałowej (osoby prawnej), którą warto lepiej poznać i rozważyć.

PSA może być utworzona przez jedną albo więcej osób (w każdym celu prawnie dopuszczalnym).  Jedną z cech tej spółki jest niski wymagany kapitał akcyjny, który wynosi 1 zł (w odróżnieniu od kapitału rzędu 100.000 zł w zwykłe spółce akcyjnej). Praktycznym rozwiązaniem jest także to, że kapitał akcyjny w prostej spółce akcyjnej nie podlega ujawnieniu w umowie spółki, więc jego podwyższenie lub obniżenie nie wymaga każdorazowo zmiany umowy spółki.

Na pokrycie akcji może posłużyć być jakikolwiek wkład mający wartość majątkową, w tym świadczenie pracy, usług oraz wniesienie know-how.  Osoby rozpoczynające działalność w ramach startup'u, dysponujące specjalistyczną wiedzą mogą  pozyskać inwestora, który dokapitalizuje spółkę. Specjalista ma w tej sytuacji możliwość wniesienia jako wkładu własnej pracy i know-how czy usług. Akcje PSA nie posiadają wartości nominalnej, nie stanowią także części kapitału akcyjnego, są niepodzielne. 

Regulacja ta ujawnia  biznesowy charakter PSA, jako spółki umożliwiającej założycielom, twórcom (świadczącym pracę, usługi w spółce lub wnoszących know-how) skorzystanie z formuły prawnej dającej duże możliwości w przyszłości, w tym zdobywanie kapitału inwestycyjnego od osób trzecich. Przy czym inwestorzy wnosząc wkład pieniężny nie muszą nabywać typowych praw korporacyjnych w spółce (prawa głosu) lub mogą być one określone w sposób zindywidualizowany (zamiast tego inwestor taki może mieć uzyskać np. prawa w zakresie dywidendy). Regulacja PSA daje duże możliwości bardzo elastycznego, kreatywnego i prorozwojowego takiego ułożenia relacji pomiędzy poszczególnymi typami akcjonariuszy (grupami akcjonariuszy), aby  synergia była największa.

Oprócz znanej już w spółce akcyjnej możliwości uprzywilejowania akcji (w szczególności w zakresie większego prawa głosu, dywidendy czy udział w majątku w przypadku likwidacji spółki) ustawodawca daje tu nowe narzędzie. Dotyczy ono możliwości ochrony założycieli spółki w przypadku powiększenia liczby akcjonariuszy w przyszłości, przykładowo w celu dokapitalizowania spółki.  Wówczas każda kolejna emisja nowych akcji nie będzie naruszała ustalonego  stosunku liczby głosów przypadających na akcje uprzywilejowane (akcje założycielskie) w stosunku do ogólnej liczby głosów przypadających na wszystkie akcje spółki. W  konsekwencji w przypadku emisji nowych akcji, która mogłaby naruszyć ten stosunek i pomniejszać prawa „założycieli”, liczba ich głosów z posiadanych akcji założycielskich ulegnie odpowiedniemu zwiększeniu.

W porównaniu ze spółką akcyjną zaletą PSA jest jej prostota. Pewnym uproszczeniem jest już to, że akcje PSA nie będą miały formy (fizycznego) dokumentu. W konsekwencji emisja nowych akcji będzie możliwa za pomocą środków komunikacji elektronicznej, np. e-mail. Zbędne będzie przeprowadzanie procedury wydawania dokumentów akcji. Strony transakcji  nie będą zobowiązane do poświadczenia podpisu u notariusza, tak jak to przewiduje k.s.h. w przypadku spółki z o.o. Rozporządzenie akcjami PSA wymaga bowiem jedynie formy dokumentowej (właściwej dla komunikacji elektronicznej) oraz jest uwarunkowane dokonaniem wpisu w rejestrze akcjonariuszy (który może być prowadzony także przez notariuszy). Rejestr jest prowadzony w postaci elektronicznej, z ogólną regulacją określającą, że "może mieć" formę rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych. Oznacza to, że zastosowanie może tu znaleźć także technologia blockchain.

Brak statusu spółki publicznej powoduje, że akcje PSA nie mogą zostać wprowadzone do obrotu zorganizowanego a ograniczenie to dotyczy rynku regulowanego oraz pozostałych systemów obrotu (New Connect). Dużym atutem jest natomiast to, że akcje będą mogły być zbywane i obejmowane za pomocą oświadczeń woli przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Rozwiązanie to umożliwia poszukiwanie inwestora i finalizowanie współpracy poprzez Internet (w niektórych sytuacjach jak najbardziej pomocne mogą portale crowdfundingowe).

Opodatkowanie tej spółki jest zbliżone do zasad opodatkowania spółki z o.o., w tym m. in. w zakresie dot. możliwości skorzystania ze stawki CIT 9% przez mniejszych podatników, w zakresie związanym z opodatkowaniem wspólników czy wkładów niepieniężnych itd. Znaczące różnice polegają m. in. na braku opodatkowania wkładów w postaci pracy i usług, możliwości skorzystania w określonych sytuacji ze stawki CIT 5% (dla pewnych kwalifikowanych dochodów z praw własności intelektualnej). W zakresie ubezpieczeń społecznych ubezpieczeniom będą podlegać wspólnicy (akcjonariusze) świadczący pracę lub usługi na rzecz spółki, pozostali jednak nie będą podlegali ubezpieczeniom (także w przypadku 1-osobowej PSA). 

Oferujemy kompleksowe doradztwo i znajdujemy rozwiązania dostosowane do Twoich potrzeb.