AKTUALIA

Prezes UOKiK nałożył kary w wysokości ponad 5 mln zł na Olimp Laboratories Sp. z o.o. - producenta suplementów diety oraz trzech współpracujących z nim influencerów za stosowanie niewłaściwie oznaczanej reklamy influencerskiej w mediach społecznościowych.

Problem polegał na tym, że posty były prezentowane jako neutralne, podczas gdy  były to płatne reklamy. Mimo że często używany był hashtag #współpraca, UOKiK nie uznał tego za wystarczające. Jest to pierwszy przypadek w Polsce ukarania przedsiębiorców za ukrywanie komercyjnego charakteru komunikacji marketingowej przez influencerów. Decyzja nie jest prawomocna. Producent może odwołać się od decyzji.

Zainteresowanie UOKiK tym rynkiem zaczęło się już co najmniej w 2021 roku. W 2022 roku Prezes UOKiK wydał rekomendacje "dotyczące oznaczania treści reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych" (dostępne pod adresem: https://uokik.gov.pl/download.php?plik=26685). 

W ślad za problemami strukturalnymi Poczty Polskiej oraz skokiem technologicznym wykonanym podczas epidemii (jak zdalne rozprawy w sądach, rozwój e-dokumentów) idą kolejne ważne zmiany. Wprowadzenie e-doręczeń ma usprawnić procesy administracyjne i umożliwić bezpłatną korespondencję z podmiotami publicznymi. 

Już  od 10 grudnia 2023 roku zaczną funkcjonować tzw. e-doręczenia, na początku dla niektórych tylko podmiotów, w tym m. in.: dla organów administracji rządowej, dla osób wykonujących zawody zaufania publicznego, dla nowo rejestrowanych przedsiębiorców; z tym, że dla przedsiębiorców rejestrowanych w CEIDG zmiana zacznie obowiązywać nieco później - od 1 stycznia 2024 r. Założenie e-skrzynki ma być możliwe na etapie rejestracji nowego przedsiębiorcy w KRS lub CEIDG. 

Pozostali przedsiębiorcy, którzy powstali przed w/w datami, mają obowiązek założenia skrzynek dla e-doręczeń w określonym terminie: przedsiębiorcy z KRS powinni założyć e-skrzynki do 10 marca 2024 roku, a przedsiębiorcy z CEIDG do 30 września 2026 roku (https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/004495). 

Podmioty, które nie założą skrzynek dla e-doręczeń mogą w praktyce napotkać trudności, jak niemożność weryfikacji pism (przesłanych im wówczas w formie hybrydowej, tj. przez Pocztę Polską w postaci fizycznego wydruku pisma elektronicznego, przy braku skrzynki dla e-doręczeń), czy w zwią zku z tym niemożność przedstawienia dokumentów we właściwej formie (tj. w orygianle, ponieważ. sam wydruk nie będzie oryginałem, np. zaświadczenia urzędowego).

Jednocześnie dla spraw przed sądami administracyjnymi dalej będą obowiązywać osobne mechanizmy doręczenia (skrzynka podawcza, ePUAP). Z kolei w sądach powszechnych prawnicy korzystają już z Portali Informacyjnych Sądów. Tym samym trzeba być gotowym na korzystanie z różnych systemów komunikacji w zależności od rodzaju postępowania i organu. 

Aktualizacja 24-11-2023 r.: termin wejścia w życie obowiązków związanych z e-doręczeniami został przesunięty z w/w 10 grudnia do 30 grudnia 2023 r. (https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/2540), a także zasygnalizowano inicjatywę legislacyjną, która ma umożliwić przesunięcie terminów wdrożenia e-doręczeń na kolejny rok (co wymaga zmiany ustawy).

Tak orzekał TSUE w sprawie elektryka, który wykonał usługę renowacji instalacji elektrycznej w domu swojego klienta. Mimo, że elektryk bardzo sprawnie wykonał uzgodnione z klientem prace, w czasie krótszym niż 14 dni, po wykonaniu prac klient zakomunikował mu, że odstępuje od umowy i w związku z tym nie musi płacić. Jako konsument ma prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni; tym bardziej, że elektryk w ogóle nie poinformował klienta o tym uprawnieniu, nie wspominając o braku uregulowania sytuacji rozpoczęcia prac przed upływem terminu do odstąpienia od umowy przez konsumenta. 

TSUE musiał rozstrzygnąć, czy w związku z niewątpliwym wzbogaceniem konsumenta (o nową instalacje elektryczną w domu) powinien on jakoś rozliczyć się z elektrykiem. TSUE orzekł, że konsument w takiej sytuacji nie ma obowiązku zapłaty. Zdaniem Trybunału zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów nie byłoby możliwe, gdyby dopuścić, by konsument, w wyniku odstąpienia od umowy o świadczenie usług zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, musiał ponieść koszty, które nie są wyraźnie przewidziane w dyrektywie o ochronie konsumentów.

Przed TSUE zawisła sprawa z pytania prawnego polskiego sądu zmierzającego do rozstrzygnięcia, czy bank może żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu. Rzecznik generalny zaproponował, żeby TSUE by orzekł, że bank może dochodzić od konsumenta tylko zwrotu przekazanego mu kredytu i zapłaty odsetek za opóźnienie od chwili wezwania konsumenta do zapłaty (czego banki zwykle nie robią). Zdaniem rzecznika banki nie powinny korzystać z własnego bezprawnego działania - znajduje to uzasadnienie w celach dyrektywy 93/13 zmierzającej do zapewnienia konsumentom wysokiego poziomu ochrony.

W tym kontekście warto przypomnieć, że umowy kredytów walutowych i wiele innych umów indywidulanych przedsiębiorców mogą podlegać korzystnym przepisom o ochronie konsumentów. Istotne jest, aby dokonywana czynność prawna nie dotyczyła bezpośrednio działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Za konsumenta można uznać nie tylko osobę fizyczną dokonującą czynności niezwiązanej w żaden sposób z jej działalnością, ale i osobę dokonującą czynności związanej co prawda z jej działalnością gospodarczą, ale nie bezpośrednio. Idea stojąca za tym przepisem jest mniej więcej taka, że o ile przedsiębiorca jest profesjonalistą, to jednak nie jest profesjonalistą we wszystkich sprawach, ale tylko w tych, na których się faktycznie zna, którymi się bezpośrednio zajmuje w swojej działalności gospodarczej.  Przykładowo w konkretnej sprawie dotyczącej kredytowanej nieruchomości nieistotne może być to, że w części tej kredytowanej nieruchomości prowadzona był działalność gospodarcza, nie związana z finansami. Tym bardziej, jeżeli działalność była tam tylko formalnie zarejestrowana. Taka osoba nadal może pozostać konsumentem w świetle prawa i korzystać wynikającej z tego ochrony prawnej.

W tym roku wszyscy pracownicy i zleceniobiorcy  zostaną automatycznie zapisani do pracowniczych planów kapitałowych – bez pytania o zgodę. 

Zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy z dnia 04-10-2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych w dniu 01-01-2023 r. , po czterech latach, wchodzą w życie przepisy art. 23 ust. 5 i 6 tejże ustawy. Zgodnie z tymi przepisami pracownicy, którzy złożyli deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, z mocy prawa będą mieli odprowadzane te kwoty, począwszy od 01.04.2023 r. (tzw. autozapis ustawowy). W zwiazku z tym osoby, które nie są zainteresowane gromadzeniem środków na PPK, zobowiązane są ponownie złożyć pracodawcy deklarację o rezygnacji. Skutkiem ekonomicznym autozapisu do PKK będzie zmniejszenie pensji o 2% (do tego dochodzi koszt pracodowawcy w wysokości 1,5%).

Autozapis dotyczy uczestników PPK, czyli osoby, które składając deklarację o rezygnacji zaprzestały wpłat do PPK oraz osób zatrudnionych, w rozumieniu ustawy o PPK, które złożyły deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przed zgłoszeniem ich do programu, tj. przed zawarciem w imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK. Objęcie osób zatrudnionych omawianą regulacją wynika z art. 16 ust. 1 ustawy o PPK. Deklarację rezygnacji można złożyć najwcześniej 01.03.2023 r.

Od opisanej reguły istnieją dwa wyjątki. Powyższy automatyzm nie dotyczy pracownika który po złożeniu deklaracji o rezygnacji, a przed dniem 1 kwietnia ukończył 55. rok życia. Pracownik taki będzie miał odprowadzane wpłaty wyłącznie wówczas gdy w terminie do ostatniego dnia lutego 2023 r. złoży wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK albo dokonywanie wpłat do PPK. 

Drugi wyjątek polega na tym, że pracodawca nie dokonuje wpłat za uczestnika PPK, jeżeli uczestnik PPK po złożeniu deklaracji o rezygnacji, a przed dniem 1 kwietnia ukończył 70 rok życia. Do takiego uczestnika przepisu art. 23 ust. 5 ustawy o PPK nie stosuje się. 

Opisywana regulacja wprowadza dla pracodawców nowy obowiązek, gdyż zgodnie z art. 23 ust. 5 ustawy o PPK, co 4 lata w terminie do 28 lutego danego roku informuje on uczestnika PPK, który złożył deklarację o rezygnacji (cztery lata wcześniej) o ponownym dokonywaniu wpłat. 

W dniu 13-10-2022 r. zaczęła obowiązywać nowelizacja ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła do k.s.h. nowy art. 219 (2). Przepis ten umocowuje teraz radę nadzorczą do podejmowania uchwał w sprawie przeprowadzania badania na koszt spółki spraw dotyczących działalności spółki lub jej majątku - przez doradcę rady nadzorczej. Doradca rady nadzorczej może zostać wybrany również w celu przygotowania określonych analiz oraz opinii. Warunkiem przyznania wspominanego uprawnienia radzie nadzorczej jest zamieszczenie stosownego zapisu w umowie spółki. 

Na uwagę zasługuje fakt, że art. 219 (2) § 2 k.s.h. stanowi, że w umowie między spółką a doradcą rady nadzorczej spółkę reprezentuje bezpośrednio rada nadzorcza. Przepis ten zatem przyznaje organowi nadzoru samodzielność w zawieraniu umów w/w zakresie. Zawarcie takiej umowy powoduje, że zarząd spółki jest zobowiązany zapewnić doradcy dostęp do dokumentów i udzielić mu żądanych informacji. Doradca rady nadzorczej oraz osoba fizyczna wykonująca czynności w jego imieniu lub na jego rzecz są obowiązani zachować w tajemnicy wszystkie niemające publicznego charakteru informacje.

Pozostaje mieć nadzieję, że wspomniana nowelizacja nie przyczyni się do jakiegoś sztucznego wzrostu zleceń  i wynagrodzeń dla doradców  w spółkach kapitałowych z udziałem podmiotów publicznych (gdzie często rady nadzorcze są obligotoryjne, w tym w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego), a będzie służyć jedynie celowi rej regulacji (wykonywaniu uzasadnionego merytorycznego nadzoru). 

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanowił zbadać, czy tzw. klauzule inflacyjne lub indeksacyjne wprowadzane przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych do - co ważne - nowych umów, są zgodne z obowiązującymi zasadami. Na pierwszy ogień poszli duzi operatorzy: Orange Polska, Play oraz T-Mobile Polska. UOKiK "podejrzewa", że takie klauzule mogą stanowić klauzule abuzywne, a także sugeruje, że chodzi o umowy na czas oznaczony. UOKiK wskazuje również, że niektóre z takich klauzul mogą być niezrozumiałe dla konsumentów. 

Nie ulega wątpliwości, że UOKiK wysyła odstraszający sygnał do rynku, aby uważać na klauzule waloryzacyjne w umowach z konsumentami. Uwagi sformułowane przez Prezesa UOKiK przy okazji ogłoszenia w/w postępowań wskazują jednocześnie, że UOKiK zdaje sobie sprawę z tego, że nie można zakwestionować i zakazać w ogóle jakiejkolwiek możliwości wprowadzania do umów z konsumentami klauzul waloryzacyjnych. Tym bardziej, że nie trudno przewidzieć - w realiach gospodarki rynkowej - że takie stanowisko mogłoby prowadzić do skracania umów lub uprzedzającego wzrostu cen. 

Niejednokrotnie za takimi klauzulami stoi konieczność ekonomiczna. Nie sposób zrezygnować całkowicie z wprowadzania takich klauzul, co znajduje umocowanie w zasadach gospodarki rynkowej, której podstawowym założeniem jest prawo do zysku, w tym także w otoczeniu gospodarczym obciążonym wysoką inflacją, która dotyka i konsumentów i przedsiębiorców.

W takiej sytuacji wskazane jest jednak formułowanie klauzul waloryzacyjnych w umowach z konsumentami z najwyższą ostrożnością, uwzględniając możliwe zarzuty UOKiK. 

Przedsiębiorcy często nie pamiętają ani nie dochodzą uprawnień a czasem wyraźnie lub niewyraźnie zrzekają się ich w zawieranych umowach związanych z opóźnieniami kontarhentów.

Obowiązująca ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych z dnia 8-03-2013 r. uprawnia każdego przedsiębiorcę, zawierającego umowę z kontrahentem w związku z wykonywaną przez nich działalnością (transakcja handlowa), do żądania m. in. odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności transakcjach handlowych. 

Ponadto ustawa ta uprawnia automatycznie wraz z odsetkami do żądania ryczałtowej rekompensaty tytułem kosztów odzyskiwania należności (40 euro – gdy wartość świadczenia nie przekracza 5.000 zł; 70 euro – gdy przekracza 5.000 zł; 100 euro – gdy wartość świadczenia jest równa lub wyższa od 50.000 złotych). Tj. kosztów tych można żądać już 1 dzień po terminie płatności wraz z pierwszym upomnieniem o zaległą płatność.

Polska ustawa implementuje unijną dyrektywę nr 2011/7/UE w tym samym przedmiocie. Obecnie Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 21-10-2022 r. (C-406/21) wskazał, że przedsiębiorca nie może zrzec się z tych uprawnień. Celem dyrektywy bowiem było zwalczanie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych oraz ma ona zastosowanie do wszystkich płatności. Dyrektywę należy rozumieć w ten sposób, że zapobiega ona zrzeczeniu się przez wierzyciela odsetek za opóźnienie w płatnościach lub rekompensaty z chwilą zawierania umowy - z uwagi na istnienie ryzyka nadużycia swobody umów przez (silniejszego) kontrahenta i narzucenia takiego niekorzystanego rozwiązania (por. wyrok z dnia 16-02-2017 r., C‑555/14, pkt 30).

Z drugiej strony kiedy już odsetki za opóźnienia w płatnościach oraz rekompensata za koszty odzyskiwania należności staną się wymagalne, to wtedy przedsiębiorca - wierzyciel, zważywszy na przysługującą mu swobodę umów, może ex post zrzec się dodatkowo należnych kwot. W szczególności może się ich zrzec np. w zamian za niezwłoczną spłatę kwoty głównej, co zawsze może stanowić dodatkowy argument przy monitowaniu spóźnialskiego o zapłatę.

Jeżeli zajmujesz się biznesem e-commerce pamiętaj, że lada moment wejdą ważne zmiany w prawie, które mogą znacząco wpłynąć na dotychczasowe funkcjonowanie sprzedaży internetowej. Zmiany wynikają z konieczności implementowania w polskim porządku prawnym dwóch dyrektyw unijnych – Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniająca także szereg innych rozporządzenie (UE) i dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady. Trzeba mieć także na uwadze fakt, że polski ustawodawca nie ma wiele czasu na wprowadzenie zmian, dlatego też projekty, które są procedowane w Sejmie przewidują 14-dniowy okres, po którym zapisy nowelizacji miałyby zacząć obowiązywać! 

Będziemy szczegółowo analizować wprowadzane zmiany i ich wpływ na prowadzenie działalności. Będą one ważne szczególnie do osób, które prowadzą biznesy e-commerce lub są osobami decyzyjnymi w firmach zajmujących się sprzedażą internetową.

Zmiany będą dotyczyć m.in.: 

(1) obsługi reklamacji z uwagi na zmiany dot. rękojmi, 

(2)  udostępniania materiałów w zamian za zgodę marketingową, 

(3) dostarczania usług cyfrowych lub treści cyfrowych, 

(4) internetowych platform handlowych skupiających wielu sprzedawców, 

(5) akcji promocyjnych związanych z obniżaniem cen.

W wyroku z dnia 29-09-2022 r. (C-235/21) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał ważne orzeczenie, które będzie miało znaczenie i dla polskich przedsiębiorców. TSUE przesądził, że dla rozliczeń podatkowych nie jest konieczne wystawienie dokumentu faktury, jeżeli elementy konieczne dla faktury, takie jak określenie stron umowy z podaniem danych (jak numery identyfikacji podatkowej), opis przedmiotu sprzedaży, ceny, kwoty podatku VAT, daty transakcji - zostały umieszczone w umowie stron. 

Sprawa wynikła na tle sporu przedsiębiorcy ze słoweńskim fiskusem, który uznał że przedsiębiorca powinien zapłacić VAT od transakcji, której nie udokumentował fakturą. Wyrok może mieć jednak szersze skutki, dla obydwu stron. Sprzedawca musi co prawda zapłacić VAT, choć transakcja nie została prawidłowo udokumentowana fakturą, ale z kolei konsekwencją wyroku jest i to, że nabywca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego (pomimo nie otrzymania ani nawet wystawienia faktury). Oczywiście, jeśli nabył towar lub usługę od podatnika na potrzeby działalności oraz uwzględniając praktyczne aspekty takiego rozliczenia i potencjalne trudności z tym związane - niemniej w sprawach ważkich może to być rozwiązanie a wyrok TSUE będzie argumentem.  

W wyroku z dnia 22-09-2022 r. (C-215/21) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że przedsiębiorca winien ponieść koszty postępowania, jeżeli sprowokował proces swoich niewłaściwym postępowaniem.

 Jak wskazał TSUE nie może być tak, żeby konsument musiałby zawsze liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów procesu, także wtedy, gdy przedsiębiorca działał w złej wierze, niejako prowokując wytoczenie powództwa. Przepisy krajowe mogą dopuszczać możliwość obciążenia konsumenta kosztami postępowania, z tym zastrzeżeniem, że sąd, przed którym toczy się postępowanie, jest zawsze zobowiązany do oceny istnienia złej wiary po stronie przedsiębiorcy. Po stwierdzeniu złej wiary do obciążenia owego przedsiębiorcy kosztami procesu, które konsument poniósł zmuszony do dochodzenia praw przyznanych mu w dyrektywie Rady 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. 

Wprowadzenie przez ustawodawcę Polskiego Ładu, na który składa się szereg zmian przepisów podatkowych, w szczególności  dotyczących składki zdrowotnej powoduje,  że przedsiębiorcy poszukują najbardziej racjonalnych rozwiązań prawnych. Korzystnym rozwiązaniem pozostaje zaimplementowanie w umowie spółki zapisów, o których mowa w art. 176 k.s.h. Przepis ten dotyczy tzw. powtarzających się świadczeń niepieniężnych wspólnika wobec spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku; wynagrodzenie to nie może jednak przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie. 

Warunkiem niezbędnym do wprowadzenia wspomnianego rozwiązania jest właściwe określenie świadczeń w umowie spółki i wyszczególnienie rodzaju i zakresu świadczeń. Istotne jest to, że świadczenia związane są z udziałami - przemawia za tym brzmienie art. 176 § 3 k.s.h., który mówi, że zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału, bądź obciążenie udziału, może nastąpić jedynie za zgodą spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (jest to więc regulacja odmienna od zawartej w art. 159 k.s.h., która dotyczy zawartych w umowie spółki  obowiązków wspólnika wobec spółki).

Powtarzające się świadczenia niepieniężne polegać mogą w szczególności na wykonywaniu szkoleń, dostaw produktów czy wykonywania usług na rzecz spółki i wymaga starannego rozważenia w kontekście konkretnych realiów funkcjonowania danej spółki.

Wynagrodzenie wspólnika uzyskane w zamian za wykonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych ustawodawca zakwalifikował jako inne źródło dochodu. W związku z tym wiąże się z nim obowiązek zapłaty podatku PIT. Obowiązek podatkowy obciąża więc wspólnika. Przy odpowiednim skonstruowaniu umowy spółki wynagrodzenie uzyskane przez wspólnika sp. z o.o., tj. w zamian za powtarzające się świadczenia niepieniężne, nie jest obciążone  składką zdrowotną.

W wyroku NSA z dnia 1-03-2022 r. (I OSK 809/19) NSA przesądził, że odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości, o którym mowa w art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowi ze swej natury wierzytelność cywilno-prawną, która jako taka może być przedmiotem cesji na podstawie art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego.  NSA wskazał - wbrew stanowisku organu administracji - że w obecnym stanie prawnym brak jest przepisów, które ograniczałyby bądź wyłączały możliwość obrotu tego rodzaju wierzytelnością, co wynika też wprost z przepisu art. 21 ust. 2 Konstytucji RP, który nie ogranicza kręgu podmiotów, którym przysługuje prawo do żądania ustalenia odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości. W konsekwencji NSA przesądził, ze cesjonariuszowi wierzytelności przysługiwały uprawnienia strony (interes prawny) w postępowaniu o ustalenie odszkodowania. 

Aktualizacja 1-07-2022 r.: uchwałą z dnia 30-06-2022 r. NSA (I OPS 1/22) przyjął, że przeciwnie do w/w poglądu NSA z 1-03-2022 r., interes prawny stronie nie przysługuje z uwagi na to, że źródłem interesu prawnego w postepowaniu administracyjnym, zdaniem NSA, jest wyłącznie norma prawa powszechnie obowiązującego a sama (prywatna) czynność cywilno-prawna (umowa cesji wierzytelności w zakresie odszkodowania za wywłaszczenie) takim źródłem nie jest. 

OPINIA adw. Andrzeja Spychały. Uchwała NSA wydaje się  za bardzo ograniczać  dotychczas szeroko rozumiane pojęcie interesu prawnego z art. 28 K.p.a. Prima facie nie przekonuje argument o braku normy prawnej kotwiczącej umowę cesji  w przyjętym przez NSA rozumieniu interesu prawnego: taką normą jest wprost m. in. art. 21 ust. 2 Konstytucji RP konstytuujący zasadę, że wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie za słusznym odszkodowaniem. Jednocześdnie żaden przepis prawa nie ogranicza możliwości przenoszenia prywatnych roszczeń na inne podmioty. Ze stanowiska NSA zdaje się wynikać taka koncepcja, że aby cesja wierzytelności była (w pełni) skuteczna (honorowana przez wszytskie organy państwa), to poza przepisami prawa powszchnie obowiązującego już regulującymi cesję w Kodeksie cywilnym, powinny istnieć  jeszcze jakieś dodatkowe przepisy wskauzjące literalnie, że taka ważna już cesja (np. wobec sądów powszechnych) jest ważna także wobec organów administracji publicznej. Tak jakby przepisy prawa powszechnie obowiązującego w Kodeksie cywilnym dot. cesji (art. 509 i nast.) były wiążace dla oceny skutków cesji dla sądów powszechnych, ale dla organów administracji były niewystarczające. Praktycznym skutkiem tej koncepcji prawnej NSA jest ograniczenie prawa do odszkodowania za wywłaszczenie i poszerzenie dopuszczalności dokonywania wywłaszczeń bez odszkodowania. Z ostatecznymi ocenami trzeba jednak poczekać na publikację pisemnego uzasadnienia wyroku.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało projekt przepisów, których celem jest wsparcie obywateli Ukrainy napływających do Polski, w zakresie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Sednem jest to, że obywatele Ukrainy w okresie legalnego pobytu w Polsce (co dla przyjazdu do Polski po 24 lutego br. jest w zasadzie automatyczne) będą mogli prowadzić działalność gospodarczą na terytorium Polski na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Warunkiem jest posiadanie numeru PESEL. To otwiera nowe możliwości włączania obywateli Ukrainy w obieg gospodarki  (zwłaszcza w okresie tzw. ulgi na start i preferencyjnych składek ZUS). Por. ustawa z dnia 12 marca br. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583). W praktyce takiej osobie poza rejestracją  (legalizacją) pobytu oraz uzyskaniem numeru PESEL przyda się: telefon komórkowy, konto ePUAP i konto w banku. Dalej pozostanie wybór formy opodatkowania, rejestracja działalności oraz wybór (wsparcie) usług księgowych.

Суть нового закону полягає в тому, що громадяни України, перебуваючи в Польщі на законних підставах, можуть вести підприємницьку діяльність у Польщі на тих самих умовах, що й громадяни Польщі. Умовою є наявність номера PESEL. Це відкриває перед громадянами України нові можливості для включення в обіг економіки та заробітку – особливо в період звільнення від тягаря обов’язкових внесків до Соцстраху, для тих, хто відкриває власну справу). Порівняйте акт від 12 березня ц.р. про допомогу громадянам України у зв'язку зі збройним конфліктом на території цієї держави (Вісник законів, ст. 583). На практиці такій особі знадобиться реєстрація (легалізація) перебування та отримання номера PESEL. Тоді в нагоді буде: мобільний телефон, створення облікового запису ePUAP в Інтернеті та банківський рахунок. Вибір форми оподаткування, реєстрації бізнесу та вибір бухгалтерських послуг залишиться.

Суть нового закона заключается в том, что граждане Украины, легально находящиеся в Польше, могут вести предпринимательскую деятельность в Польше на тех же условиях, что и граждане Польши. Условием является наличие номера PESEL. Это открывает перед гражданами Украины новые возможности для включения в оборот экономики и заработка - особенно в период облегчения бремени обязательных отчислений в УИС, для лиц, начинающих собственное дело). См. акт от 12 марта с.г. о помощи гражданам Украины в связи с вооруженным конфликтом на территории этого государства (Законодательный вестник, ст. 583). На практике такому лицу потребуется регистрация (легализация) пребывания и получение номера PESEL. Тогда вам пригодятся: мобильный телефон, настройка учетной записи ePUAP в Интернете и счет в банке. Останутся выбор формы налогообложения, регистрация бизнеса и выбор бухгалтерских услуг.

"Rzeczpospolita" informuje, że dotarła do projeku noweli "Polskiego Ładu" pochodzącego z Ministerstwa Finansów a obiecującego racjonalne zmiany w tym zakresie. Mają pozwolić  na uwzględnianie przy sprzedaży towaru w 2022 r. wcześniejszych kosztów jego nabycia. Wątpliwe było, czy przyjęte bez głębszej analizy rozwiązania były konstytucyjne. Danina publiczna ustalona jako większa od całego dochodu ze sprzedaży towaru, pomijając inne szczegółowe aspekty, nie wydaje się zgodna nawet z zasadą społecznej gospodarki rynkowej i wolnością prowadzenia działalności gospodarczej (tj. działalności zarobkowej, nastawionej na zysk, w tym działalności handlowej), które stanowią podstawę ustroju gospodarczego Polski. Danina ta w tym zakresie nie jest zgodna nawet z własnym jej ogólnym założeniem jako ułamka od "dochodu" (nie zaś przychodu). Jest to oczywisty błąd ustawodawcy. Dla przedsiębiorców najlepszym rozwiązaniem byłaby jak najszybsza nowelizacja, co pozwoliłoby uniknąć nadmiernej daniny albo zderzenia z administracją  państwową, która w międzyczasie może okazać się niezdolna do skorzystania z bardziej wyrafinowanych narzędzi wykładni prawa (teoretycznie nakazujących odrzucać aburdalne wyniki literalnej wykładni przepisów). Szybka nowelizacja uwolni także przedsiębiorców od poszukiwania rozwiązań, które mogą być mniej lub bardziej sensowne, czy nawet tak rozpaczliwe jak zawieszanie działalności gospodarczej (w celu... rynkowej sprzedaży towaru). 

Na stronie internetowej Rady Ministrów pojawiła się wzmianka dot. w/w noweli: nr projektu UD347 . 

Tak wynika z wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia  6 października 2021 r. w sprawie C-13/20. W polskim prawie z ochrony prawnej korzysta każda postać programu komputowego, w tym kod źródłowy programu, jak i zwykle podlegająca udostępnieniu przy sprzedaży lub udzieleniu licencji: postać wynikowa programu powstała z kompilacji kodu źródłowego (art. 74 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych). Udostępnieniu podlega więc zwykle jedynie możliwy do uruchomienia spakowany plik instalacyjny programu, a po zainstalowaniu zespół plików z głównym pikiem wykonywalnym służącym do uruchamiania programu. Wyrok TUSE przesądza, że nawet zakup tylko tej postaci wykonywalnej programu nie stoi na przeszkodzie dokonaniu jego dekompilacji, otrzymaniu w ten sposób dostępu do kodu źródłowego programu, a następnie wprowadzeniu własnych zmian - choć w ścisłych granicach wyznaczonych koniecznością poprawienia błędów. Polskie prawo, podobnie jak wyrok TUSE, przewiduje już co prawda tę możliwość, z takim zastrzeżeniem jednak, że "umowa nie stanowi inaczej". Wyrok TUSE przesądza, że umowa stron nie może ogólnie zakazywać dekompilacji w celu naprawy błędów, może zaś określić zasady naprawiania programu. Ogólnym celem jest tutaj zapewnienie prawidłowego działania programu i wynikającego z niego prawa do jego skutecznej naprawy. 

 W pakiecie podatkowym Polskiego Ładu (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) wprowadzono obowiązkowe składki zdrowotne dla członków zarządu sprawujących funkcję na zasadzie powołania. Od stycznia 2022 r. spółki (płatnicy składek ZUS) będą odliczały od wynagrodzenia brutto członka zarząkdu składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% (bez prawa od odliczenia od podatku); tym samym spółka musi też zgłosić członka zarządu z powołania do ZUS (ZUS ZUA) - ma na to czas do 7 stycznia 2022 r. Wydaje się jednak, że rozwiązanie to nie dotyczy usług wykonywanych na rzecz spółki przez wspólnika (będącego członkiem zarządu), przewidzianych w umowie spółki (art. 176 KSH). W przypadku gdy umowa nie przewiduje takiego rozwiązania, a byłoby możliwe uregulowanie powtarzalnych świadczeń w tej formie, konieczna byłaby zmiana umowy spółki w ramach mieszczących się  w przepisach KSH; taka zmiana wchodzi w życie z dniem wpisu zmiany do KRS. Wskazany jast jednak dokładna analiza sytuacji i precyzja przy stosowaniu tego rozwiązania, które dotąd było co prawda akceptowane (w tym przez ZUS), ale zarazem prawie nie wykorzystywane w spółkach. 

Pakiet ustaw "Polskiego Ładu" przynosi wiele zmian, co budzi ogromne zaintersowanie i wiele pytań. W związku z tym osoby odpowiedzialne za rozliczenia zachęcamy do wzięcia udziału w specjalistycznym szkoleniu.

W uzasadnieniu do podatkowego pakietu ustaw "Polskiego Ładu" Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że "transakcje między przedsiębiorcami powinny być transparentne i mieć formę bezgotówkową". Dlatego limit płatności gotówkowych ma zostać zmniejszony z 15 tys. do 8 tys. zł (w art. 19 ustawy – Prawo przedsiębiorców).  Zgodnie zaś   art. 22p ust. 1 pkt 1 ustawy dot. PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy dot. CIT płatności gotówką powyżej limitu określonego w/w art. 19 nie można zaliczać do podatkowych kosztów. Zatem przedsiębiorcy powinni przygotować się na wdrożenie nowych limitów. Idzie to w parze z planowanymi innymi obowiązkami - w zakresie kas fiskalnych. Kasy będą wymagały połączenia z terminalem płatniczym (kasy bez takiej funkacji będą podlegały wymianie).

Aktualizacja: przesunięto termin wejścia w życie powyższej regulacji na 2023 rok.